معرفی و آشنایی اجمالی سازمان تامیناجتماعی
سازمان تامیناجتماعی یک سازمان بیمهگر اجتماعی است که پوشش دهنده کارگران حقوق بگیر و مزدی (به صورت اجباری) و صاحبان حرف و مشاغل آزاد (به صورت اختیاری) را در بر میگیرد.
جمعیت تحت پوشش این سازمان بیش از 11 میلیون نفر بیمهشده اصلی وبیش از 2 میلیون نفر مستمری بگیر می باشد که با در نظر گرفتن خانواده بیمهشدگان به بیش از 34 میلیون نفر میرسد.
سازمان تامیناجتماعی براساس قانون، یک نهاد عمومی غیردولتی است که عمده منابع مالی آن از محل حقبیمهها با مشارکت کار فرما و بیمه شده تامین می گردد و متکی به منابع دولتی نیست و به همین دلیل سرمایه و داراییهای آن متعلق به افراد تحت پوشش در نسلهای متوالی است و قابل ادغام با هیچ یک از سازمانها و موسسههای دولتی یا غیردولتی نمی باشد.

تکیه گاه اصلی این سازمان، مشارکت سه جانبه کارفرمایان، بیمهشدگان و دولت در عرصههای مختلف سیاستگذاری و تصمیمگیریهای کلان و تامین مالی است.
تعهدات این سازمان برابر استانداردهای تعیین شده بهوسیله سازمان جهانی کار و سازمان بینالمللی تامیناجتماعی تنظیم شده و چگونگی ارائه خدمات و تحقق این تعهدات به وسیله این سازمان را قانون معین کرده است. خلاصهای که در این نوشتار آمده بیتردید بیانگر تمامی وسعت فعالیت و خدمات تامین اجتماعی نمیباشد.
اساسنامه سازمان تأمين اجتماعي هيأت وزيران در جلسه مورخ 20/4/1389 بنا به پيشنهاد وزارت رفاه و تأمين اجتماعي سابق و تأييد شوراي عالي رفاه و تأمين اجتماعي و به استناد ماده (17) قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمين اجتماعي ـ مصوب 1383ـ اساسنامه سازمان تأمين اجتماعي را به شرح زير تصويب نمود:
سازمان تأمين اجتماعي موضوع ماده (1) قانون تأمين اجتماعي ـ مصوب 1354ـ كه به موجب تبصره (2) ماده (12) قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمين اجتماعي به سازمان تأمين اجتماعي تغيير نام يافته است، از اين پس بر اساس مفاد اين اساسنامه و ساير قوانين و مقررات مربوط اداره ميشود.
هدف سازمان تأمين اجتماعي كه در اين اساسنامه به اختصار سازمان ناميده ميشود، اجرا، تعميم و گسترش انواع بيمههاي اجتماعي- درماني و استقرار نظام هماهنگ متناسب با اهداف نظام جامع رفاه و تأمين اجتماعي ميباشد.
سازمان داراي شخصيت حقوقي و استقلال مالي ميباشد و مؤسسه عمومي غيردولتي می باشد که با توجه به آخرین تغییرات وادغام سه وزارتخانه کار ،رفاه وتامین اجتماعی وتعاون درزیر مجموعه وزارت تعاون ،کار و رفاه اجتماعی طبق مقررات اداره خواهد شد.
اركان سازمان به شرح زير است: الف ـ هيأت امنا
ب ـ هيأتمديره
پ ـ مديرعامل
ت ـ هيأت نظارت
الف ـ هيأت امنا تعداد اعضاي هيات امناي سازمان بر اساس قانون اصلاح ماده (113) قانون مديريت خدمات كشوري مصوب 1388ـ نه نفر بوده و به صورت زير تعيين ميگردند:
1 ـ شش نفر با پيشنهاد وزير تعاون ،کار و رفاه اجتماعی با تصويب شوراي عالي رفاه و تأمين اجتماعي
2 ـ سه نفر باقي مانده مطابق با جزء (2) بند (الف) ماده (17) قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمين اجتماعي.
تبصره 1ـ اعضاي هيات امنا براي مدت چهار سال انتخاب می شوند و جايگزيني پيش از موعد و تجديد انتخاب آنها بلامانع است و حكم انتخاب رئيس و اعضاي هيات امنا توسط وزیر تعاون ،کار و رفاه اجتماعی صادر ميشود.
وظايف و اختيارات هيات امنا به شرح زير ميباشد:
الف ـ تصويب خط مشي و راهبردهاي كلان سازمان
ب ـ تصويب برنامه و بودجه، صورت هاي مالي و عملكرد سالانه سازمان
پ ـ نصب و عزل اعضاي هياتمديره و هيات نظارت
ج- نصب و عزل مديرعامل با پيشنهاد هيات امنا و تأييد و حكم وزيرتعاون ،کار و رفاه اجتماعي براي مدت چهار سال صورت ميگيرد.
ب ـ هيأتمديره اعضاي هياتمديره سازمان متشكل از پنج نفر داراي تخصص و تجارب مختلف مورد نيازسازمان ميباشد كه از سوي هيات امنا براي مدت چهار سال انتخاب خواهندشد و انتخاب مجدد آنها بلامانع ميباشد.
وظایف و اختیارات هیات مدیره به شرح زیر است:
الف- بررسی و تدوین خط مشی، راهبردهای کلان و برنامه های اجرایی لازم برای دستیابی به اهداف سازمان جهت ارائه به هیات امنا.
ب- تدوین برنامه عملیاتی با رعایت اصول بهره وری جهت تحصیل اهداف راهبردی و خط مشی به صورت سالانه و پنج ساله.
پ- بررسی و تدوین بودجه، صورت های مالی و عملکرد سالانه سازمان جهت ارائه به هیات امنا.
ت- بررسی و تدوین آیین نامه های مالی، معاملاتی، اداری و استخدامی و سایر آیین نامه ها و ضوابط مورد نیاز و ارائه آنها به هیات امنا.
ث- بررسی و تدوین ساختار و تشکیلات کلان سازمان و ارائه آن به هیات امنا و تصویب تشکیلات تفصیلی سازمان براساس اصول و معیارهای ابلاغی هیات امنا.
ج- بررسی و تایید نحوه استفاده و بهره برداری از وجوه و ذخائر سازمان و پیشنهاد آن به هیات امنا.
چ- تعیین اعضای هیات مدیره شرکتها و موسسات تابع ، بدون واسطه و هلدینگ های زیر مجموعه جهت صدور حکم توسط مدیر عامل پس از تایید وزیرتعاون ،کار ورفاه اجتماعی.
ح- نظارت بر عملکرد شرکت ها و موسسات تابع سازمان و ارائه گزارش به هیات امنا.
خ- انجام سایر امور لازم برای سازمان در چارچوب این اساسنامه و قوانین و مقررات مربوط.
د- پیشنهاد ضوابط مربوط به قراردادهای بیمه های تکمیلی و سایر قراردادهای توافقی به هیات امنا.
ذ- انتخاب نمایندگان سازمان جهت حضور در جلسات مجامع موسسات و شرکت هایی که تمام یا قسمتی از سهام آنها متعلق به سازمان می باشد.
ر- تفریغ بودجه سال قبل تا پایان خرداد هر سال و ارائه آن به همراه ارزیابی عملکرد سازمان به هیات امنا.
تبصره – هیات مدیره می تواند در صورت لزوم بخشی از اختیارات خود را به مدیر عامل تفویض نماید. این واگذاری رافع مسئولیت هیات مدیره نخواهد بود.
ماده13 – هیات مدیره با حضور حداقل چهار نفر از اعضا رسمیت یافته و تصمیمات آنان با رأی موافق حداقل سه نفر از اعضای حاضر معتبر خواهد بود.
تبصره – نحوه تشکیل و اداره جلسات هیات مدیره به موجب آیین نامه ای خواهد بود که به تصویب هیات مدیره می رسد.
وظايف و اختيارات مديرعامل به شرح زير است: الف ـ اداره امور جاري سازمان در چارچوب قوانين و مقررات، خطمشيها، برنامهها و دستورالعمل هاي مصوب هيات امنا و هيات مديره.
ب ـ تهيه و تنظيم برنامه و بودجه، گزارشها و صورت هاي مالي و عملكرد سازمان جهت ارائه به هياتمديره.
پ ـ استقرار و عملياتي نمودن ساختار و تشكيلات مصوب.
ت ـ نظارت بر عملكرد شركتها و مؤسسات تابع سازمان و ارائه گزارش به هياتمديره.
ث ـ پاسخگويي به هيات مديره درخصوص مأموريت هاي محول شده.
ج ـ صدور احكام نصب و عزل اعضاي هيات مديره شركتها و مؤسسات تحت پوشش پس از تصويب هيات مديره سازمان.
چ ـ صدور احكام نصب و عزل مديرعامل شركتها و مؤسسات تحت پوشش بيواسطه پس از پيشنهاد هيات مديره آن شركتها و تصويب هيات مديره سازمان.
ح ـ نصب و عزل معاونین مديرعامل و مديران ستادی و استاني.
ت ـ هيأت نظارت اعضاي هيات نظارت مركب از سه نفر داراي تخصص ها و تجارب مختلف مورد نيازسازمان ميباشد كه از سوي هيات امنا براي مدت چهار سال انتخاب می شوند و انتخاب مجدد آنها بلامانع ميباشد. وظایف این هیات ، نظارت بر حسن اجرای مفاد اساسنامه سازمان با مقررات قانونی آن می باشد.
تعهدات این سازمان برابر استانداردهای تعیین شده بهوسیله سازمان جهانی کار و سازمان بینالمللی تامیناجتماعی تنظیم شده و چگونگی ارائه خدمات و تحقق این تعهدات به وسیله این سازمان را قانون معین کرده است. خلاصهای که در این نوشتار آمده بیتردید بیانگر تمامی وسعت فعالیت و خدمات تامین اجتماعی نمیباشد.
اساسنامه سازمان تأمين اجتماعي هيأت وزيران در جلسه مورخ 20/4/1389 بنا به پيشنهاد وزارت رفاه و تأمين اجتماعي سابق و تأييد شوراي عالي رفاه و تأمين اجتماعي و به استناد ماده (17) قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمين اجتماعي ـ مصوب 1383ـ اساسنامه سازمان تأمين اجتماعي را به شرح زير تصويب نمود:
سازمان تأمين اجتماعي موضوع ماده (1) قانون تأمين اجتماعي ـ مصوب 1354ـ كه به موجب تبصره (2) ماده (12) قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمين اجتماعي به سازمان تأمين اجتماعي تغيير نام يافته است، از اين پس بر اساس مفاد اين اساسنامه و ساير قوانين و مقررات مربوط اداره ميشود.
هدف سازمان تأمين اجتماعي كه در اين اساسنامه به اختصار سازمان ناميده ميشود، اجرا، تعميم و گسترش انواع بيمههاي اجتماعي- درماني و استقرار نظام هماهنگ متناسب با اهداف نظام جامع رفاه و تأمين اجتماعي ميباشد.
سازمان داراي شخصيت حقوقي و استقلال مالي ميباشد و مؤسسه عمومي غيردولتي می باشد که با توجه به آخرین تغییرات وادغام سه وزارتخانه کار ،رفاه وتامین اجتماعی وتعاون درزیر مجموعه وزارت تعاون ،کار و رفاه اجتماعی طبق مقررات اداره خواهد شد.
اركان سازمان به شرح زير است: الف ـ هيأت امنا
ب ـ هيأتمديره
پ ـ مديرعامل
ت ـ هيأت نظارت
الف ـ هيأت امنا تعداد اعضاي هيات امناي سازمان بر اساس قانون اصلاح ماده (113) قانون مديريت خدمات كشوري مصوب 1388ـ نه نفر بوده و به صورت زير تعيين ميگردند:
1 ـ شش نفر با پيشنهاد وزير تعاون ،کار و رفاه اجتماعی با تصويب شوراي عالي رفاه و تأمين اجتماعي
2 ـ سه نفر باقي مانده مطابق با جزء (2) بند (الف) ماده (17) قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمين اجتماعي.
تبصره 1ـ اعضاي هيات امنا براي مدت چهار سال انتخاب می شوند و جايگزيني پيش از موعد و تجديد انتخاب آنها بلامانع است و حكم انتخاب رئيس و اعضاي هيات امنا توسط وزیر تعاون ،کار و رفاه اجتماعی صادر ميشود.
وظايف و اختيارات هيات امنا به شرح زير ميباشد:
الف ـ تصويب خط مشي و راهبردهاي كلان سازمان
ب ـ تصويب برنامه و بودجه، صورت هاي مالي و عملكرد سالانه سازمان
پ ـ نصب و عزل اعضاي هياتمديره و هيات نظارت
ج- نصب و عزل مديرعامل با پيشنهاد هيات امنا و تأييد و حكم وزيرتعاون ،کار و رفاه اجتماعي براي مدت چهار سال صورت ميگيرد.
ب ـ هيأتمديره اعضاي هياتمديره سازمان متشكل از پنج نفر داراي تخصص و تجارب مختلف مورد نيازسازمان ميباشد كه از سوي هيات امنا براي مدت چهار سال انتخاب خواهندشد و انتخاب مجدد آنها بلامانع ميباشد.
وظایف و اختیارات هیات مدیره به شرح زیر است:
الف- بررسی و تدوین خط مشی، راهبردهای کلان و برنامه های اجرایی لازم برای دستیابی به اهداف سازمان جهت ارائه به هیات امنا.
ب- تدوین برنامه عملیاتی با رعایت اصول بهره وری جهت تحصیل اهداف راهبردی و خط مشی به صورت سالانه و پنج ساله.
پ- بررسی و تدوین بودجه، صورت های مالی و عملکرد سالانه سازمان جهت ارائه به هیات امنا.
ت- بررسی و تدوین آیین نامه های مالی، معاملاتی، اداری و استخدامی و سایر آیین نامه ها و ضوابط مورد نیاز و ارائه آنها به هیات امنا.
ث- بررسی و تدوین ساختار و تشکیلات کلان سازمان و ارائه آن به هیات امنا و تصویب تشکیلات تفصیلی سازمان براساس اصول و معیارهای ابلاغی هیات امنا.
ج- بررسی و تایید نحوه استفاده و بهره برداری از وجوه و ذخائر سازمان و پیشنهاد آن به هیات امنا.
چ- تعیین اعضای هیات مدیره شرکتها و موسسات تابع ، بدون واسطه و هلدینگ های زیر مجموعه جهت صدور حکم توسط مدیر عامل پس از تایید وزیرتعاون ،کار ورفاه اجتماعی.
ح- نظارت بر عملکرد شرکت ها و موسسات تابع سازمان و ارائه گزارش به هیات امنا.
خ- انجام سایر امور لازم برای سازمان در چارچوب این اساسنامه و قوانین و مقررات مربوط.
د- پیشنهاد ضوابط مربوط به قراردادهای بیمه های تکمیلی و سایر قراردادهای توافقی به هیات امنا.
ذ- انتخاب نمایندگان سازمان جهت حضور در جلسات مجامع موسسات و شرکت هایی که تمام یا قسمتی از سهام آنها متعلق به سازمان می باشد.
ر- تفریغ بودجه سال قبل تا پایان خرداد هر سال و ارائه آن به همراه ارزیابی عملکرد سازمان به هیات امنا.
تبصره – هیات مدیره می تواند در صورت لزوم بخشی از اختیارات خود را به مدیر عامل تفویض نماید. این واگذاری رافع مسئولیت هیات مدیره نخواهد بود.
ماده13 – هیات مدیره با حضور حداقل چهار نفر از اعضا رسمیت یافته و تصمیمات آنان با رأی موافق حداقل سه نفر از اعضای حاضر معتبر خواهد بود.
تبصره – نحوه تشکیل و اداره جلسات هیات مدیره به موجب آیین نامه ای خواهد بود که به تصویب هیات مدیره می رسد.
وظايف و اختيارات مديرعامل به شرح زير است: الف ـ اداره امور جاري سازمان در چارچوب قوانين و مقررات، خطمشيها، برنامهها و دستورالعمل هاي مصوب هيات امنا و هيات مديره.
ب ـ تهيه و تنظيم برنامه و بودجه، گزارشها و صورت هاي مالي و عملكرد سازمان جهت ارائه به هياتمديره.
پ ـ استقرار و عملياتي نمودن ساختار و تشكيلات مصوب.
ت ـ نظارت بر عملكرد شركتها و مؤسسات تابع سازمان و ارائه گزارش به هياتمديره.
ث ـ پاسخگويي به هيات مديره درخصوص مأموريت هاي محول شده.
ج ـ صدور احكام نصب و عزل اعضاي هيات مديره شركتها و مؤسسات تحت پوشش پس از تصويب هيات مديره سازمان.
چ ـ صدور احكام نصب و عزل مديرعامل شركتها و مؤسسات تحت پوشش بيواسطه پس از پيشنهاد هيات مديره آن شركتها و تصويب هيات مديره سازمان.
ح ـ نصب و عزل معاونین مديرعامل و مديران ستادی و استاني.
ت ـ هيأت نظارت اعضاي هيات نظارت مركب از سه نفر داراي تخصص ها و تجارب مختلف مورد نيازسازمان ميباشد كه از سوي هيات امنا براي مدت چهار سال انتخاب می شوند و انتخاب مجدد آنها بلامانع ميباشد. وظایف این هیات ، نظارت بر حسن اجرای مفاد اساسنامه سازمان با مقررات قانونی آن می باشد.