دنیای اقتصاد: بررسی نسبت ارزش بازار به ارزش بازار اسمی که رابطه نزدیکی با نسبت قیمت به درآمد (P/E) متوسط بازار دارد، نشان می‌دهد در حال حاضر، این نسبت در کمترین مقدار 5 سال گذشته خود قرار گرفته است و انتظار تغییر مسیر وجود دارد؛ بنابراین در 2 سناریو فرض شده است نسبت مزبور از 3/1 مرتبه به 2 و 6/1 مرتبه می‌رسد. بر اساس سناریوهای مزبور، رشد متوسط قیمت‌ها تا پایان سال به 64 و 31 درصد و همچنین نسبت P/E مورد انتظار 8 و 4/6 مرتبه خواهد بود.

«دنیای اقتصاد» به دنبال کاهش ارزش سهام به کمترین سطوح 5 سال اخیر بررسی می‌کند
دو مقصد احتمالی رشد قیمتی در بورس تهران

گروه بورس- بهزاد بهمن‌نژاد: در پایان هفته گذشته، شاخص کل بورس تهران توانست برای چهارمین هفته متوالی مثبت شود و بازدهی 5/3 درصدی را در 4 هفته اخیر به ثبت برساند و بخشی از زیان خود را در سال 93 جبران کند. کارشناسان دلایل این روند را امیدواری به مذاکرات هسته‌ای، اصلاح مناسب قیمت سهام و چشم‌انداز مثبت به وضعیت اقتصادی در دولت جدید عنوان می‌کنند. گرچه هر سه مورد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند، اما سطوح فعلی قیمت سهام، تنها عاملی است که اثرپذیری کمتری نسبت به سیاست‌گذاری‌ها دارد و می‌توان آن را به صورت تاریخی بررسی کرد. بر این اساس، «دنیای اقتصاد» یکی از نسبت‌های مهم بورس، یعنی نسبت ارزش بازار به ارزش بازار اسمی را از سال 88 تا‌کنون بررسی کرده است.

نتایج این بررسی نشان می‌دهد هر زمان، نسبت مزبور از مقدار متوسط خود فاصله گرفته است، بار دیگر قیمت‌ها جهت بازگشت به میانگین تاریخی تعدیل شده‌اند. در حال حاضر، این نسبت در کمترین مقدار خود طی 5 سال گذشته قرار گرفته است و انتظار می‌رود روند کاهشی خود را تغییر دهد. بنابراین، در دو سناریوی خوش‌بینانه و منطقی فرض شده است که نسبت مزبور از 3/1 مرتبه به ترتیب به 2 و 6/1 می‌رسد. به این ترتیب، در سناریوی نخست 64درصد و در سناریوی دوم 31 درصد افزایش متوسط قیمت‌ها را تا پایان سال شاهد هستیم. همچنین، با توجه به رابطه نزدیک نرخ تورم و میزان سودآوری کل شرکت‌ها، نسبت قیمت به درآمد (P/E) مورد انتظار برای دو سناریوی یادشده به ترتیب 8 و 4/6 مرتبه خواهند بود.


تغییر مسیر قیمت‌ها در 2 سناریو
نسبت ارزش بازار به ارزش بازار اسمی، یکی از نسبت‌های مهمی است که بورس اوراق بهادار تهران به طور ماهانه آن را منتشر می‌کند. صورت این کسر، ارزش بازار در پایان هر ماه است که از ضرب مجموع تعداد سهام در قیمت بازار آنها به دست می‌آید؛ حال آنکه مخرج آن حاصلضرب مجموع تعداد سهام در قیمت اسمی آنها (1000 ریال) است. این نسبت نشان می‌دهد قیمت سهام در بازار سرمایه، به طور متوسط چند برابر قیمت اسمی آنها هنگام عرضه اولیه است. به عنوان مثال، در پایان اردیبهشت سال 90، این نسبت برابر 6/3 مرتبه بوده که به معنای آن است که قیمت متوسط هر سهم در بورس تهران 360 تومان است.
با توجه به آنکه مخرج این کسر مقدار ثابتی را برای هر سهم نشان می‌دهد، به منظور دریافت ارزش واقعی سهام که به ریال گزارش می‌شود باید آن را با نرخ تورم (یا همان تغییرات شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی) تعدیل کرد. به این ترتیب، مشخص می‌شود قیمت سهام در بازار سرمایه به طور متوسط چقدر باید باشد. نسبت ارزش بازار به ارزش بازار اسمی دارای ضریب همبستگی 76/0 با نسبت قیمت به درآمد (P/E) متوسط بازار است که تاکیدی بر اهمیت نسبت مزبور به عنوان یکی از پارامترهای نشان‌دهنده اوضاع کلی بازار سرمایه است (هرچه ضریب همبستگی به یک نزدیک‌تر باشد، نشان‌دهنده ارتباط بیشتر دو متغیر مورد بررسی است).
به این ترتیب، بررسی «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد مقدار متوسط نسبت ارزش بازار به ارزش بازار اسمی تعدیل شده با تورم از سال 88 تا کنون برابر 2 است و در حال حاضر در کمترین مقدار خود، یعنی 3/1 قرار گرفته است. مقایسه این نسبت با تغییرات شاخص کل بورس تهران نشان می‌دهد هر زمان که فاصله آن از مقدار متوسط (2مرتبه) افزایش می‌یابد، شاخص کل تغییر مسیر می‌دهد. به عنوان مثال، در فروردین سال 90 و همچنین آذر سال 92، این نسبت به میزان قابل توجهی از مقدار متوسط 2 مرتبه فاصله گرفته است و پس از آن، شاخص کل شروع به کاهش کرده است. در مقابل نیز، در شهریور سال 91، نسبت مزبور، به میزان قابل توجهی به کمتر از 2مرتبه رسیده است که پس از آن شاخص کل نیز مسیر خود را تغییر داده و با افزایش مواجه شده است.