قانون بازار اوراق بهادار-تعاریف و اصطلاحات

تعاریف و اصطلاحات
ماده 1: اصطلاحات و واژه هایی كه در این قانون به كار رفته است، دارای معانی زیر می باشند:
1. شورای عالی بورس و اوراق بهادار: شورایی است كه به موجب ماده 8 این قانون تشكیل می شود، و بعد از این«شورا » نامیده می شود.

2. سازمان بورس و اوراق بهادار: سازمانی است كه به موجب ماده 5 این قانون تشكیل می شود، و بعد از این سازمان نامیده می شود.

3. بورس اوراق بهادار: بازاری متشكل و خودانتظام است كه اوراق بهادار در آن توسط كارگزاران و یا معامله گران طبق مقررات این قانون، مورد دادوستد قرار می گیرد. بورس اوراق بهادار (كه از این پس بورس نامیده می شود)در قالب شركت سهامی عام تأسیس و اداره می شود.

4. هیئت داوری: هیئتی است كه به موجب ماده 83 این قانون تشكیل می شود.

5.كانون: كانون های كارگزاران، معامله گران، بازارگردانان، مشاوران، ناشران، سرمایه گذاران و سایر مجامع مشابه، تشكل های خود انتظامی است كه به منظور تنظیم روابط بین اشخاصی كه طبق این قانون به فعالیت در بازار اوراق بهادار اشتغال دارند،طبق دستورالعمل های مصوب «سازمان »به صورت مؤسسه غیردولتی، غیرتجاری و غیرانتفاعی به ثبت  می رسند.

6. تشكل خودانتظام: تشكلی است كه برای حسن انجام وظایفی كه به موجب این قانون بر عهده دارد و هم چنین برای تنظیم فعالیت های حرفه ای خود و انتظام بخشیدن به روابط بین اعضا، مجاز است ضوابط و استانداردهای حرفه ای و انضباطی را كه لازم می داند، با رعایت این قانون، وضع و اجرا كند.

7. شركت سپرده گذاری مركزی اوراق بهادار و تسویه وجوه: شركتی است كه امور مربوط به ثبت، نگهداری، انتقال مالكیت اوراق بهادار و تسویه وجوه را انجام می دهد.

8. بازارهای خارج از بورس: بازاری است در قالب شبكه ارتباط الكترونیک یا غیرالكترونیک كه معاملات اوراق بهادار در آن بر پایه مذاكره صورت می گیرد.

9. بازار اولیه: بازاری است كه اولین عرضه و پذیره نویسی اوراق بهادار جدیدالانتشار در آن انجام می شود و منابع حاصل از عرضه اوراق بهادار در اختیار ناشر قرار می گیرد.

10 . بازار ثانویه: بازاری است كه اوراق بهادار، پس از عرضه اولیه، در آن مورد دادوستد قرار می گیرد.

11 . بازار مشتقه: بازاری است كه در آن قراردادهای آتی و اختیار معامله مبتنی بر اوراق بهادار یا كالا دادوستد می شود.

12 . ناشر: شخص حقوقی است كه اوراق بهادار را به نام خود منتشر می كند.

13 . كارگزار: شخص حقوقی است كه اوراق بهادار را برای دیگران و به حساب آن ها معامله می كند.

14 . كارگزار/معامله گر: شخص حقوقی است كه اوراق بهادار را برای دیگران و به حساب آن ها و یا به نام و حساب خود معامله می كند.

15 . بازارگردان: كارگزار/معامله گری است كه با اخذ مجوز لازم با تعهد به افزایش نقدشوندگی و تنظیم عرضه و تقاضای اوراق بهادار معین و تحدید دامنه نوسان قیمت آن، به دادوستد آن اوراق می پردازد.

16 . مشاور سرمایه گذاری: شخص حقوقی است كه در قالب قراردادی مشخص، درباره خریدوفروش اوراق بهادار، به سرمایه گذار مشاوره می دهد.

17 .سبدگردان: شخص حقوقی است كه در قالب قراردادی مشخص و به منظور كسب انتفاع، به خریدوفروش اوراق بهادار برای سرمایه گذار می پردازد.

18 . شركت تأمین سرمایه: شركتی است كه به عنوان واسطه بین ناشر اوراق بهادار و عامه سرمایه گذاران فعالیت می كند، و می تواند فعالیت های كارگزاری، معامله گری، بازارگردانی، مشاوره، سبدگردانی، پذیره نویسی، تعهد پذیره نویسی و فعالیت های مشابه را با اخذ مجوز از "سازمان" انجام دهد.

19 . صندوق بازنشستگی: صندوق سرمایه گذاریی است كه با استفاده از طرح های پس انداز و سرمایه گذاری، مزایای تكمیلی را برای دوران بازنشستگی اعضای آن فراهم می كند.

20 . صندوق سرمایه گذاری: نهادی مالی است كه فعالیت اصلی آن سرمایه گذاری در اوراق بهادار می باشد و مالكان آن به نسبت سرمایه گذاری خود، در سود و زیان صندوق شریک اند.

21 . نهادهای مالی: منظور نهادهای مالی فعال در بازار اوراق بهادار می توان به (کارگزاران)،(کارگزاران/معامله گران)،(بازارگردانان)،(مشاوران سرمایه گذاری)،(مؤسسات رتبه بندی)،(صندوق های سرمایه گذاری)،(شرکت های سرمایه گذاری)،(شرکت های پردازش اطلاعات مالی)،(شرکت های تأمین سرمایه) و (صندوق های بازنشستگی) اشاره کرد .

22 . شركت مادر (هلدینگ): شركتی كه با سرمایه گذاری در شركت سرمایه پذیر جهت كسب انتفاع، آن قدر حق رأی كسب می كند كه برای كنترل عملیات شركت، هیئت مدیره را انتخاب كند و یا در انتخاب اعضای هیئت مدیره مؤثر باشد.

23 . ارزش یاب: كارشناس مالی ای است كه دارایی ها و اوراق بهادار موضوع این قانون را مورد ارزشیابی قرار دهد.

24 . اوراق بهادار: هر نوع ورقه یا مستندی است كه متضمن حقوق مالی قابل نقل وانتقال برای مالک عین و یا منفعت آن باشد . «شورا» اوراق بهادار قابل معامله را تعیین و اعلام خواهد كرد. مفهوم ابزار مالی و اوراق بهادار در متن این قانون معادل هم در نظر گرفته شده است.

25 . انتشار: انتشار عبارت است از صدور اوراق بهادار برای عرضه عمومی.

26 . عرضه عمومی: عرضه اوراق بهادار منتشره به عموم جهت فروش.

27 . عرضه خصوصی: فروش مستقیم اوراق بهادار توسط "ناشر" به سرمایه گذاران نهادی است.

28 . پذیره نویسی: فرآیند خرید اوراق بهادار از ناشر و یا نماینده قانونی آن و تعهد پرداخت وجه كامل آن طبق قرارداد.

29 . تعهد پذیره نویسی: تعهد شخص ثالث برای خرید اوراق بهاداری كه ظرف مهلت "پذیره نویسی" به فروش نرسد.

30 . اعلامیه پذیره نویسی: اعلامیه ای است كه از طریق آن، اطلاعات مربوط به ناشر و اوراق بهادار قابل پذیره نویسی در اختیار عموم قرار می گیرد.

31 . بیانیه ثبت: مجموعه فرم ها، اطلاعات، و اسناد و مداركی است كه در مرحله تقاضای ثبت شركت، به «سازمان» داده می شود.

32 . اطلاعات نهانی: هرگونه اطلاعات افشاء نشده برای عموم كه به طور مستقیم و یا غیرمستقیم به اوراق بهادار، معاملات یا ناشر آن مربوط می شود، و در صورت انتشار، بر قیمت و یا تصمیم سرمایه گذاران برای معامله اوراق بهادار مربوط تأثیر می گذارد.

33 . سبد: مجموعه دارایی های مالی است كه از محل وجوه سرمایه گذاران خریداری می شود.