قانون بیمه بیکاری

ماده 1 - کلیه مشمولین قانون تأمین اجتماعی که تابع قوانین کار و کار کشاورزي هستند مشمولمقررات این قانون می باشند.
تبصره - گروههاي زیر از شمول مقررات این قانون مستثنی هستند:
1 - بازنشستگان و ازکارافتادگان کلی.
2 - صاحبان حرف و مشاغل آزاد و بیمه شدگان اختیاري.
3 - اتباع خارجی.
ماده 2 - بیکار از نظر این قانون بیمه شده اي است که بدون میل و اراده بیکار شده و آماده کارباشد.
تبصره 1 - بیمه شدگانی که به علت تغییرات ساختار اقتصادي واحد مربوطه به تشخیص وزارتخانه ذیربط و تأییدشوراي عالی کار بیکار موقت شناخته شوند نیز مشمول مقررات این قانون خواهند بود.

ماده 3 - بیمه بیکاري به عنوان یکی از حمایت هاي تأمین اجتماعی است و سازمان تأمین اجتماعی مکلف است با دریافت حق بیمه مقرر، به بیمه شدگانی که طبق مقررات این قانون بیکار می شوند مقرري بیمه بیکاري پرداخت نماید.

ماده 4 - بیمه شده بیکار با معر فی کتبی واحد کار و امور اجتماعی محل از مزایاي این قانون منتفع خواهد شد.

تبصره - بیکاران مشمول این قانون کلیه حقوق و مزایا و خسارات مربوطه ( موضوع قانون کار ) را دریافت خواهند کرد.

ماده 5 - حق بیمه بیکاري به میزان ( 3%) مزد بیمه شده می باشد که کلاً توسط کار فرما تأمین و پرداخت خواهد شد.

تبصره - مزد بیمه شده و نحوه تشخیص تعیین حق بیمه بیکاري، چگونگی وصول آن، تکلیف بیمه شده و کارفرما و همچنین نحوه رسیدگی به اعتراض، تخلفات و سایر مقررات مربوطه در این مورد بر اساس ضوابطی است که براي حق بیمه سایر حمایتهاي تأمین اج تماعی در قانون و مقررات تأمین اجتماعی پیش بینی شده است.

ماده 6 - بیمه شدگان بیکار در صورت احراز شرایط زیر استحقاق دریافت مقرري بیمه بیکاري را خواهند داشت:
الف - بیمه شده قبل از بیکار شدن حداقل ( 6) ماه سابقه پرداخت بیمه را داشته باشد . مشمولین تبصره ( 2) ماده ( 2) این قانون از شمول این بند مستثنی می باشد.
ب - بیمه شده مکلف است ظرف ( 30 ) روز از تاریخ بیکاري با اعلام مراتب بیکاري به واحدهاي کار و امور اجتماعی آمادگی خود را براي اشتغال به کار تخصصی و یا مشابه آن اطلاع دهد . مراجعه پس از سی روز با عذر موجه و با تشخیص هیأت حل اختلاف تا سه ماه امکان پذیر خواهد بود.
ج - بیمه شده بیکار مکلف است در دوره هاي کارآموزي و سوادآموزي که توسط واحد کار و امور اجتماعی و نهضت سوادآموزي و یا سایر واحدهاي ذیربط با تأیید وزارت کار و امور اجتماعی تعیین می شود شرکت نموده و هر دو ماه یک بار گواهی لازم در این مورد را به شعب تأمین اجتماعی تسلیم نماید.

تبصره 1 - کارگرانی که در زمان دریافت مقرري بیمه بیکاري به شغل یا مشاغلی گمارده می شوند که میزان حقوق و مزایاي آن از مقرري بیمه بیکاري متعلقه کمتر باشد مابه التفاوت دریافتی بیمه شده از حساب صندوق بیمه بیکاري پرداخت خواهد شد.

تبصره 2 - مدت دریافت مقرري بیمه بیکاري جزء سوابق پرداخت حق بیمه، بیمه شده از نظر بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت محسوب خواهد شد.

ماده 7 - مدت پرداخت مقرري بیمه بیکاري و میزان آن به شرح زیر است:
الف - جمع مدت پرداخت مقرري از زمان برخورداري از مزایاي بیمه بیکاري اعم از دوره اجراي( آزمایشی و یا دائمی آن براي مجردین حداکثر ( 36 ) ماه و براي متأهلین یا متکلفین حداکثر ( 50ماه بر اساس سابقه کلی پرداخت حق بیمه و به شرح جدول ذیل می باشد:
سابقه پرداخت حق بیمه حداکثر مدت استفاده از مقرري جمعاً با احتساب دوره هاي قبلی کارکرد ماه
                                            براي مجردین       براي متأهلین یا متکفلین
از( 6) ماه لغایت ( 24 ) ماه            ( 6) ماه              ( 12 ) ماه
از ( 25 ) ماه لغایت ( 120 ) ماه       ( 12 ) ماه           ( 18 ) ماه
از ( 121 ) ماه لغایت ( 180 ) ماه     ( 18 ) ماه           ( 26 ) ماه
از ( 181 ) ماه لغایت ( 240 ) ماه     ( 26 ) ماه           ( 36 ) ماه
از ( 241 ) ماه به بالا                     ( 36 ) ماه           ( 50 ) ماه

تبصره - افراد مسن مشمو ل این قانون که داراي 55 سال سن و بیشتر می باشند مادامی که مشغول به کار نشده اند می توانند تا رسیدن به سن بازنشستگی تحت پوشش بیمه بیکاري باقی بمانند.
ب - میزان مقرري روزانه بیمه شده بیکار معادل ( 55 %) متوسط مزد یا حقوق و یا کارمزد روزانه بیمه شده می باشد. به مقرري افراد متأهل یا متکفل، تا حداکثر ( 4) نفر از افراد تحت تکفل به ازاء هر یک از آنها به میزان ( 10 %) حداقل دستمزد افزوده خواهد شد . در هر حال مجموع دریافتی مقرري بگیر نباید از حداقل دستمزد، کمتر و از ( 80 %) متوسط مزد یا حقوق وي بیشتر باشد.
ج - مقرري بیمه بیکاري از روز اول بیکاري قابل پرداخت است.

تبصره 1 - متوسط مزد یا حقوق روزانه بیمه شده بیکار به منظور محاسبه مقرري بیمه بیکاري( عبارت است از جمع کل دریافتی بیمه شده که به مأخذ آن حق بیمه دریافت شده در آخرین ( 90روز قبل از شروع بیکاري تقسیم بر روزهاي کار، و د ر مورد بیمه شدگانی که کارمزد دریافت می کنند آخرین مزد عبارت است از جمع کل دریافتی بیمه شده که به مأخذ آن حق بیمه دریافتشده در آخرین ( 90 ) روز قبل از شروع بیکاري تقسیم بر ( 90 ) در صورتی که بیمه شده کارمزد، ظرف ( 3) ماه مذکور مدتی از غرامت دستمزد استفاده نموده باشد متوسط مزدي که مبناي محاسبه غرامت دستمزد قرار گرفته به منزله دستمزد ایام بیکاري تلقی و در محاسبه منظور خواهد شد.

تبصره 2 - افراد تحت موضوع این ماده عبارتند از:
1 - همسر ( زن یا شوهر)
2 - فرزندان اناث مادام که ازدواج ننموده و فاقد حرفه و شغل باشند.
3 - فرزندان ذکور که سن آنان کمتر از هجده سال تمام باشد و یا منحصراً به تحصیل اشتغال داشته و یا طبق نظر پزشک معتمد سازمان تأمین اجتماعی، ازکارافتاده کلی باشند.
4 - پدر و مادر که سن پدر از ( 60 ) سال متجاوز باشد و یا طبق نظر پزشک معتمد سازمان تأمین اجتماعی ازکارافتاده کلی باشند و در هر حال معاش آنان منحصراً توسط بیمه شده تأمین گردد.
5 - خواهر و برادر تحت تکفل در صورت داشتن شرایط مربوط به فرزندان اناث و ذکور، مذکور در بندهاي ( 2) و ( 3) این تبصره.

تبصره 3 - دریافت مقرري بیمه بیکاري مانع از دریافت مستمري جزئی نمی گردد.

تبصره 4 - در صورت بیکاري زوجین فقط یکی از آنان ( زن یا شوهر ) محق به استفاده از افزایش مقرري به ازاء هر یک از فرزندان خواهد بود.

تبصره 5 - بیمه شده بیکار و افراد تحت تکفل، در مدت دریافت مقرري بیمه بیکاري از خدمات درمانی موضوع بندهاي " الف" و "ب" ماده ( 3) قانون تأمین اجتماعی استفاده خواهند کرد.

تبصره 6 - مقرري بیمه بیکاري مانند سایر مستمریهاي تأمین اجتماعی از پرداخت هر گونه مالیات معاف خواهد بود.

ماده 8 - در موارد زیر مقرري بیمه بیکاري قطع خواهد شد.
الف - زمانی که بیمه شده مجدداً اشتغال به کار یابد.
ب - بنا به اعلام واحد کار و امور اجتماعی محل و یا نهضت سوادآموزي و سایر واحدهاي ذیربط از طریق وزارت کار و امور اجتماعی، بیمه شده بیکار بدون عذر موجه از شرکت در دوره هاي کارآموزي یا سوادآموزي خودداري نماید.
ج - بیمه شده بیکار از قبول شغل تخصصی خود و یا شغل مشابه پیشنهادي خودداري ورزد.
د - بیمه شده بیکار ضمن دریافت مقرري بیمه بیکاري مشمول استفاده از مستمري بازنشستگی و یا ازکارافتادگی کلی شود.
ه - بیمه شده به نحوي از انحاء با دریافت مزد ایام بلاتکلیفی به کار مربوطه اعاده گردد.

تبصره 1 - در صورتی که پس از پرد اخت مقرري بیمه بیکاري محرز شود که بیکاري بیمه شده، ناشی از میل و اراده او بوده است کارگر موظف به استرداد وجوه دریافتی به سازمان تأمین اجتماعی خواهد بود . مشمولین بند ( ه) این ماده نیز مکلف به بازپرداخت مقرري بیمه بیکاري دریا فتی، به سازمان مذکور می باشند.

تبصره 2 - چنانچه بیمه شده بیکار اشتغال مجدد خود را مکتوم داشته و مقرري بیمه بیکاري را دریافت کرده باشد، ملزم به بازپرداخت مقرري دریافتی از تاریخ اشتغال خواهد بود.

تبصره 3 - دریافت کمک هزینه حین کارآموزي مانع استفاده از مقرري بیمه بیکاري نخواهد بود.

ماده 9 - کارفرمایان موظفند با هماهنگی شوراهاي اسلامی و یا نمایندگان کارگران، فهرست محلهاي خالی شغل را که ایجاد می شوند به مراکز خدمات اشتغال محل اعلام نمایند . محلهاي شغلی مذکور ( به استثناي رده هاي شغلی کارشناسی به بالا ) منحصراً توسط مراکز خدمات اشتغال و با معرفی بیکاران تأمین می گردد.