نحوه گزارش معاملات فصلی

کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی موضوع بندهای الف و ب ماده 59 قانون مالیاتهای مستقیم مکلفند از تاریخ 1391/01/01 فهرست معاملات خود را بصورت الکترونیکی(بر اساس سال شمسی)،تا یک ماه پس از پایان هر فصل بصورت الکترونیکی از طریق پرتال سازمان به اداره امور مالیاتی ذیربط ارسال فرمایند.

تخلفات و جرائم موضوع ماده 169 مکرر و تبصره های ذیل آن :
عدم انجام تکالیف قانونی در خصوص ماده 169 مکرر و یا استفاده غیر قانونی از کد اقتصادی دیگران موجب تعلق جریمه هایی به شرح زیر می گردد (نکته: در صورتی که رعایت موارد مذکور در مادة فوق بنا به تشخیص هیأت حل اختلاف مالیاتی از عهدة مؤدی خارج بوده باشد مشمول بی اعتباری دفاتر و جرایم مربوط حسب مورد نخواهد بود)

1- عدم صدور صورت حساب یا عدم درج شمارة اقتصادی خود و طرف معامله حسب مورد یا استفاده از شمارة اقتصادی خود برای معاملات دیگران یا استفاده از شمارة اقتصادی دیگران برای معاملات خود مشمول جریمه ای معادل ده درصد(10%) مبلغ مورد معامله ای که بدون رعایت ضوابط فوق انجام شده است خواهد بود .

2- عدم ارائة فهرست معاملات انجام شده به سازمان امور مالیاتی کشور طبق دستورالعمل صادره مشمول جریمه ای معادل یک درصد(1%)معاملاتی که فهرست آنها ارائه نشده است خواهد بود. جریمة مذکور غیر قابل بخشش است و از طریق مقررات اجرایی موضوع این قانون قابل وصول خواهد بود .

3- استفاده کنندگان از شمارة اقتصادی دیگران نسبت به مالیات بر درآمد و همچنین جرایم موضوع این ماده با اشخاصی که شمارة اقتصادی آنان مورد استفاده قرار گرفته است مسئولیت تضامنی خواهند داشت .

4- در صورتی که طرفین معامله در معاملات خود از انجام دادن هر یک از تکالیف مقرر در این ماده خودداری نمایند، متضامناً مسئول خواهند بود.

تبصره: در مواردی که خریدار از ارائه شماره اقتصادی خودداری کند، چنانچه فروشنده مشخصات خریدار و موضوع معامله را ظرف مهلت یک ماه به سازمان امور مالیاتی کشور اعلام نماید مشمول جریمه تخلف فوق از این بابت نخواهد بود.

5- اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل موضوع بندهای (الف)  و (ب) مادة (95) این قانون مکلف به نگهداری صورت حساب های مربوط به خریدهای خود در سال عملکرد و سال بعد از آن می باشند و در صورت درخواست مأموران مالیاتی باید به آنان ارائه دهند. در غیر این صورت مشمول جریمه ای معادل ده درصد(10%)صورت حساب های ارائه نشده خواهند بود.

1- کلیه دستگاه های اجرائی مکلفند فهرست معاملات و صورت پرداخت قراردادهای خود را تا یک ماه پس از پایان هر فصل و همچنین حسب مورد تا یک ماه از تاریخ انجام معامله به صورت الکترونیکی از طریق پورتال سازمان امور مالیاتی ارسال و یا در قالب فایل تولید شده به اداره امور مالیاتی ذیربط تحویل نمایند. اطلاعات صورت حساب های صادره باید با نمونه اعلام شده توسط سازمان امور مالیاتی مطابقت داشته باشد .

توضیح: نکته ای که ذکر آن در اینجا ضروری است این است که اگر انتهای سال مالی اشخاص حقوقی در خلال یکی ار فصول قرار گیرد، روش کار بدین شکل است که می بایست برای فصل شمسی فوق، دو فهرست معامله تنظیم و ارسال نمود به به عنوان مثال چنانچه پایان سال مالی شرکتی 15 مرداد ماه باشد باید در آن فصل دو گزارش خرید و فروش ارسال شود که دوره گزارش اول از ابتدای تیر ماه تا 15 مرداد و تاریخ گزارش دوم از 16 مرداد تا 31 شهریور می باشد.

2- درخصوص خریدهای تا میزان(10%) مبلغ حد نصاب معاملات کوچک که در تبصره یک ماده(3)قانون برگزاری مناقصات اعلام شده ،فقط باید معاملات مذکور را طی یک سطر در فهرست سه ماهه خرید بصورت تجمیعی درج نمود. شایان ذکر است همین موارد درخصوص فروش تا میزان (10%) مبلغ حد نصاب، عیناً به روش خرید قابل اجراست( حد نصاب معاملات کوچک در سال 1394 مبلغ 13،900،000 ریال می باشد.

3- تا زمانی که برای اشخاص مذکور شماره اقتصادی صادر نشده باشد باید برای اشخاص حقیقی از شماره ملی و اشخاص حقوقی از شناسه ملی بجای شماره اقتصادی استفاده شود.

مهمترین تغییرات طبق آئین نامه جدید معاملات فصلی سال 95 موضوع ماده 169 مکرر ق.م.م

تاریخ لازم الاجرا برای آیین نامه اجرایی جدید معاملات فصلی

با اینکه تاریخ اجرای آیین نامه اجرایی جدید معاملات فصلی از ابتدای فصل بهار95 می باشد اما نحوه ارسال فهرست معاملات فصل بهار و تابستان سال 59 کماکان مطابق مقررات و دستورالعملهای قبلی صادره سازمان امور مالیاتی است .

اشخاص مشمول ارسال معاملات فصلی
1- کلیه اشخاص حقوقی.
2- اشخاص حقیقی که بر اساس 6 مرحله فراخوان مشمول اجرای مالیات بر ارزش افزوده شده اند.
3- اشخاص حقیقی دارای بیش از 30میلیارد ریال فروش کالا و خدمات در سال.

4- اشخاص حقیقی که 10 برابر درآمد مشمول مالیات قطعی شده آنها در سال 91 بیش از 30 میلیارد ریال است.

مهلت ارسال معاملات فصلی

مهلت ارسال فهرست معاملات هر فصل تا یکماه و نیم پس از پایان هر فصل میباشد.
فصل بهار تا 15 مرداد
فصل تابستان تا 15 آبان
فصل پاییز تا 15 بهمن
فصل زمستان تا 15 اردیبهشت سال بعد

نصاب معاملات فصلی

قبلا” برای کلیه معاملات(شامل خرید و فروش) زیر 10% نصاب معاملات کوچک دولتی ، نیاز به ثبت شماره اقتصادی طرف معامله نبود اما در آیین نامه جدید شرایط محدود شده به این شکل که:

1- ثبت تجمیعی و بدون شماره اقتصادی محدود به عملیات خرید بوده و شامل فروش نمیباشد.

2- فقط اشخاص حقیقی را میتوان بصورت تجمیعی ثبت نمود و کلیه اشخاص حقوقی حتی اگر معامله با آنها زیر نصاب باشد را باید با شماره اقتصادی و بصورت غیر تجمیعی ثبت نمود.

3-نصاب از 10% به 5% کاهش یافته است.

بدین صورت ؛ در سال 95 که نصاب معاملات کوچک دولتی 200،000،000 ریال است تا 5% آن یعنی10،000،000 ریال برای خریدهای از اشخاص حقیقی نیاز به ثبت شماره اقتصادی نبوده و میتوان آن معاملات را بصورت تجمیعی ثبت نمود.

مهلت رسیدگی معاملات فصلی

طبق آیین نامه اجرایی جدید ماده 169 مکرر ؛ مهلت رسیدگی سازمان امور مالیاتی به چگونگی انجام تعهدات مودیان، 5 سال تعیین شده است.

بدین صورت ؛ نگهداری اسناد و دفاتر و مدارك حسابداری حداقل تا 5 سال جهت رسیدگی معاملات فصلی اجباری میباشد.

البته رسیدگی ارزش افزوده نیز تاکنون فاقد سقف زمانی میباشد.

جرائم عدم انجام تکالیف قانونی مقرر در ماده 169

1- عدم صدور صورتحساب فروش کالا و ارائه خدمات- 1% مبلغ مورد معامله
2- عدم درج شماره اقتصادی خود یا طرف معامله- 2% مبلغ مورد معامله
3- استفاده از شماره اقتصادی خود برای معاملات دیگران یا استفاده از شماره اقتصادی دیگران برای معاملات خود- 2% مبلغ مورد معامله
4- عدم ارائه فهرست معاملات انجام شده به سازمان امور مالیاتی طبق روشهای تعیین شده 1% مبلغ معاملاتی که فهرست آنها ارائه نشده است.

تبصره : درصورت انجام همزمان تخلفات ردیف 1 و 2 در هر معامله ،جریمه قابل محاسبه و مطالبه حداکثر معادل 2% مبلغ همان معامله میباشد.

برای انجام تکالیف قانونی صبور باشند!

اگر جزء آن دسته از مودیانی هستید که تکالیف قانونی خود را در اولین زمانها انجام میدهید ، بدانید که برای ثبت گزارش معاملات فصل بهار95، بایستی شکیبا باشید زیرا سازمان امور مالیاتی هنوز در صفحه ثبت گزارش سامانه معاملات فصلی،سال 95 را ایجاد ننموده است.

در تهیه و ارسال لیست های مورد اشاره موارد ذیل دقیقا رعایت گردد :

الف - لازم است فرم نمونه به تفکیک مشتری و نوع کالا و خدمات فروش رفته و تهیه و ارسال شود و همچنین برگشت از فروش را به تفکیک مشتری و نوع کالای فروش رفته در فرم نمونه بصورت جداگانه تهیه و ارسال شود.

ب - در ستون کد کالا و خدمات و کد آدرس مطلقا” چیزی نوشته نشود.

ج - در ستون نام خریدار/فروشنده نام و نام خانوادگی اشخاص حقیقی و نام شخص حقوقی بطور کامل قید گردد.

د - در ستون شرح کالا و خدمات نوع کالای فروخته شده / خریداری شده و همچنین نوع خدمات ارائه شده بصورت کامل معرفی گردد و از بیان اختصاری نوع کالا و خدمات خودداری گردد .

ه - شرکتهایی که فعالیت آنها عمدتاً ارائه خدمات می باشد در ستون مربوط به شرح کالا و خدمات صراحتاً نوع فعالیت ارائه شده خود را مشخص نمایند.

و - کلیه اشخاص فوق الذکر مکلفند لیستهای خرید ، فروش ، پرداخت و دریافت خود را به تفکیک تهیه و تنظیم و تحویل نمایند.

ز - کلیه اشخاص حقوقی/حقیقی که به فعالیت پیمانکاری اشتغال دارند مکلفند صورت دریافت قراردادهای خود را بر اساس فرم نمونه تکمیل و اعلام نمایند.

ح - کلیه اشخاص حقیقی/حقوقی مکلفند لیست کلیه قراردادهای مربوط به اجاره و انبارداری و . . . را به ادارات نظارت و پیگیری یا اطلاعات و خدمات مالیاتی ذیربط اعلام نمایند.

- حوزه های مالیاتی نیز مکلفند در صورت عدم ارائه اطلاعات مربوط به هریک از مندرجات این اطلاعیه از ارائه هر گونه خدمات و تسهیلات مالیاتی به اشخاص مزبور خودداری نمایند.

تبصره : کلیه صادرکنندگان ، بیمارستانها و شرکتهای تعاونی مصرف و مسکن مکلفند فقط لیست خریدهای خود را اعلام نمایند.

- کلیه وارد کنندگان مکلفند فقط لیست فروشهای خود را اعلام نمایند . در صورت عدم صدور صورتحساب –فروش کالا و یا عدم ارسال فهرست خلاصه معاملات (فروش ، خرید ، خدمات و قرارداد) مطابق فرمهای نمونه و همچنین صدور یا ارائه فرمهای خلاف واقع ازسوی مودیان مالیاتی مشمول مقررات ماده 230 قانون مالیاتهای مستقیم می باشد . بدیهی است با متخلفین برابر مقررات قانونی برخورد خواهد شد.

ماده 230 ق .م .م مصوب 1366

در مواردی که مدارك و اسناد حاکی ازتحصیل درآمد نزد اشخاص مذکور در ماده 231 این قانون موجود باشد اشخاص ثالث مکلفند با مراجعه و مطالبه ماموران تشخیص ، دفاتر و همچنین اصل یا رونوشت اسناد مربوط و هرگونه اطلاعات مربوط به درآمد مودی یا مشخصات او را ارائه دهند وگرنه درصورتیکه در اثر این استنکاف آنها زیانی متوجه دولت شود به جبران زیان وارده به دولت محکوم خواهند شد مرجع ثبوت استنکاف اشخاص ثالث و تعیین زیان وارده به دولت مراجع صالحه قضایی است که با اعلام دادستانی انتظامی مالیاتی و خارج از نوبت به موضوع رسیدگی خواهند نمود .

دو روش برای ثبت و ارسال اطلاعات معاملات در سامانه پیش بینی شده است.

1- روش برخط (online): این روش برای آن دسته از مودیانی می باشد که در سامانه الکترونیکی ثبت نام مودیان ، حداقل مرحله پیش ثبت نام و اعتبار سنجی مربوطه را پشت سر گذاشته و کد کاربری و کلمه عبور مرحله دوم را از طریق پاکات پستی مخصوص مربوطه دریافت نموده اند. برای این دسته از مودیان گرامی با ورود به سامانه، امکان ثبت هر یک از فرم های زیر برحسب نوع اطلاعات فراهم می باشد.

- ثبت گزارش خرید

- ثبت گزارش فروش
- ثبت اطلاعات پرداخت قراردادها
- ثبت گزارش امتناع

پس از تکمیل اطلاعات هر فرم با استفاده از ثبت نهایی، اطلاعات در سیستم ثبت و امکان هیچگونه تغییر یا ورود مجدد نیست.

2- روش غیر برخط (offline): مودیانی که از سیستم های رایانه ای خرید و فروش استفاده می نمایند، میتوانند در سامانه اینترنتی سازمان امور مالیاتی قالب مورد نظر این سازمان را با هماهنگی متخصصین مربوطه به ویژه تولید کنندگان این گونه نرم افزارها به طور مستقیم از سیستم کامپیوتری خود دریافت و در قالب مذکور وارد(Import) نمایند، و با استفاده از نرم افزار کنترلی و ارسال اطلاعات با اتصال به شبکه اینترنت مبادرت به ارسال اطلاعات به طور یکجا نموده و رسید دریافت نمایند.

برای اتصال به سامانه آنلاین از چه مرورگری استفاده میشود؟

پاسخ : Internet Explorer 8 یا بالاتر

آیا دفاتر اسناد رسمی مکلف به اجرای دستورالعمل 169 مکرر می باشند؟

پاسخ : بر اساس دستورالعمل اجرایی ماده 169 مکرر کلیه اشخاص حقوقی و حقیقی موضوع بند "الف" و "ب" ماده 95 قانون مالیاتهای مستقیم از جمله دفاتر اسناد رسمی مکلف به اجرای دستورالعمل مذکور می باشند.

دفاتر اسناد رسمی برای اجرای ماده 169 مکرر مکلف به ارسال چه اطلاعاتی هستند؟

پاسخ : دفاتر اسناد رسمي بايد مبالغ دريافتي بابت ثبت قراردادها ، معاملات ، اسناد و ... را که تحت هر عنوان از جمله "کارمزد" و "حق التحرير" از مشتريان براي انجام امور مربوطه دريافت مي نمايند در فهرست فروش و کليه هزينه ها بابت خريدهاي انجام پذيرفته را در فهرست خريد ثبت و ارسال نمايند. لازم به توضيح است ارسال مبالغ قرارداد بين متعاملين ، متصالحين و ... به هيچ عنوان ضروري نيست و ارتباطي با تکاليف دفاتر اسناد رسمي در اجراي ماده مذکور را ندارد.

مشمولين اجراي دستور ماده 169 مکرر قانون مالياتهاي مستقيم چه اشخاصي هستند؟

پاسخ (بند15) : صاحبان دفاتر اسناد رسمي